Pilot In Marathi | पायलट कसे बनावे? | How to become a pilot in Marathi

पायलट कसे बनावे? | How to become a pilot in Marathi

बारावी नंतर पायलट होण्यासाठी काय करावे (How to become a pilot in Marathi?) जर तुम्ही वैमानिकाच्या म्हनजे पायलट मध्ये करिअर च्या मार्गाचा पाठ पुरावा करण्याचा विचार करत असाल, तर तुम्ही 12वी नंतर पायलट प्रशिक्षण कोर्स करू (Pilot Training Cources) शकता किंवा हवाई दलाच्या पायलट चे प्रशिक्षण घेण्यासाठी NDA परीक्षा उत्तीर्ण करू शकता.

बारावी नंतर पायलट होण्यासाठी महत्त्वाची अट अशी आहे की, तुम्ही विज्ञान विषयात 10 + 2 पूर्ण केलेले असले पाहिजे. परंतु अशा अनेक पायलट प्रशिक्षण अकादमी (Pilot Training Academies) आहेत ज्या वाणिज्य विद्यार्थ्यांना प्रवेश देतात.

भारतात पायलट होण्यासाठी इच्छुक विद्यार्थ्यांसाठी किमान वयो मर्यादा 17 वर्षे आहे आणि तुम्हाला फिटनेस आणि वैद्यकीय प्रमाण पत्र (Fitness & Medical Certificate) देखील द्यावे लागेल.

हा ब्लॉग तुम्हाला 12वी नंतर पायलट कसे व्हायचे (How to become a pilot after the 12th in Marathi), पायलट प्रशिक्षण अभ्यासक्रमा चे शुल्क, आवश्यकता, पात्रता, भारतातील आणि परदेशातील सर्वोच्च पायलट प्रशिक्षण संस्था आणि भारतातील वैमानिकांच्या पगाराची शक्यता या बद्दल सर्व माहिती घेऊन येतो.

पायलट कोण असतो? (Who is a Pilot in Marathi)

उच्च प्रशिक्षित व्यावसायिक जे विविध प्रकारचे विमान उडवण्याचे सखोल प्रशिक्षण घेतात त्यांना पायलट म्हणून ओळखले जाते.

वेग वेगळ्या प्रकारच्या विमानांसाठी वेग वेगळे स्पेशलायझेशन कोर्स उपलब्ध आहेत.

प्रवासी विमाने, मालवाहू विमाने आणि मेल विमाने अशा विविध प्रकारची विमाने चालवायला शिकण्या पासून ते विमाना ची अंतर्गत यंत्रणा सांभाळण्या ची जबाबदारी वैमानिका वर असते.

कोणत्या प्रकारचे प्रवाह आणि विषय, उमेदवार पाठपुरावा करतात यावर आधारित पायलट चे विविध प्रकार आहेत.

एअरलाइन ट्रान्सपोर्ट पायलट (Airline Transport Pilots) – जे वैमानिक खाजगी विमान कंपन्या आणि वाहतूक ग्राहकां द्वारे व्यावसायिक विमाने उडवतात त्यांना एअरलाइन ट्रान्सपोर्ट पायलट म्हणतात.

खाजगी वैमानिक (Private Pilots) – ज्यांना खाजगी जेट परवडते, ते खाजगी वैमानिक असण्यास प्राधान्य देतात जे त्यांना आवश्यक त्या वेळी उड्डाण करू शकतात.

क्रीडा पायलट (Sport Pilots) – क्रीडा पायलटना 10,000 फूट खाली उड्डाण करणे आवश्यक आहे आणि मुख्यतः एका विशिष्ट श्रेणीत राहणे आवश्यक आहे.

फ्लाइट इंस्ट्रक्टर (Flight Instructors) – ते प्रशिक्षण संस्थेच्या अंतर्गत काम करतात जेथे त्यांचे काम इतर इच्छुक उमेदवारांना कसे उड्डाण करायचे याचे प्रशिक्षण देणे आहे.

हवाई दलाचे पायलट (Air Force Pilots) – देशाच्या हवाई दलाच्या अंतर्गत प्रशिक्षित, ते सशस्त्र जेट उडवण्यात तज्ञ आहेत आणि संरक्षण मंत्रालयाच्या अंतर्गत काम करतात.

पायलट होण्यासाठी पात्रता निकष (Eligibility Criteria to become a pilot in Marathi)

कोणत्याही एव्हिएशन कोर्स (Aviation courses) मध्ये नाव नोंदणी करण्यासाठी, तुम्हाला संस्था किंवा अकादमी ने ठरवून दिलेल्या पात्रता निकषांची पूर्तता करणे आवश्यक आहे. भारतात 12वी नंतर पायलट होण्यासाठी पात्रता आवश्यकता सूची बद्ध केल्या आहेत:

• प्रशिक्षण सुरू करण्यासाठी तुमचे वय 17 वर्षां पेक्षा कमी नसावे. 
• तुम्ही 10+2 मध्ये 50% गुण मिळवले असावेत जे संस्थेच्या आवश्यक ते नुसार बदलू शकतात. 
• तुम्ही इंटरमीडिएट स्तरावर इंग्रजी सह MPC विषय [गणित, भौतिकशास्त्र आणि रसायनशास्त्र/ Maths, Physics, and Chemistry] शिकलेले असावेत.
• तुम्ही नॉन-सायन्सचे विद्यार्थी असल्यास, तुम्ही नॅशनल इन्स्टिट्यूट ऑफ ओपन स्कूलिंग (National Institute of Open Schooling) द्वारे किंवा संबंधित राज्य मंडळा कडून खाजगी उमेदवार म्हणून आवश्यक विषयांचा पाठपुरावा करू शकता.
• आपल्याला आवश्यक प्राधिकरणांनी जारी केलेले वैद्यकीय प्रमाणपत्र (Medical Certificate) आवश्यक असेल.

भारतात पायलट होण्यासाठी प्रक्रिया (Step-by-Step process of becoming a Pilot in India in Marathi)

12वी नंतर पायलट कसे व्हायचे (How to become a pilot after the 12th)? याचे तपशीलवार मार्ग दर्शन देण्या पूर्वी, भारतात पायलट होण्यासाठी तुम्ही कोण कोणत्या दोन मार्गांचा अवलंब करू शकता याचे प्रथम पाहू या:

नागरी विमान वाहतूक (Civil Aviation)-

पायलट होण्या साठी हा मार्ग स्वीकारण्यासाठी, तुम्हाला भारतातील नागरी विमान वाहतूक महासंचालनालय असलेल्या प्रमाणित प्राधिकरणा कडून व्यावसायिक पायलट प्रमाणपत्र प्राप्त करणे आवश्यक आहे. 

व्यावसायिक पायलट म्हणून, तुम्ही एअरलाईन साठी विशिष्ट विमान उडवत असाल आणि जगभरात अनेक प्रशिक्षण अकादमी आहेत ज्या, व्यावसायिक पायलट प्रशिक्षणा मध्ये विविध कार्यक्रम देतात. 

त्या साठी आवश्यक पात्रता आवश्यकता म्हणजे विद्यार्थ्या ने विज्ञाना सह 10+2 पूर्ण केलेले असणे आवश्यक आहे. मान्यता प्राप्त शिक्षण मंडळा कडून प्रवाहित केले असावे. 

येथे जगभरातील शीर्ष उड्डाण करणाऱ्या शाळांची यादी आहे ज्याचा तुम्ही विचार केला पाहिजे:

• CAE Oxford Aviation Academy
• फ्लाइट सेफ्टी अकादमी
• पॅन एएम इंटरनॅशनल फ्लाइंग अकादमी
• सिंगापूर फ्लाइंग कॉलेज
• CTC विंग्स, युरोप

भारतीय संरक्षण दल (वायुसेना) [Indian Defence Forces (Air Force)]–

जर तुम्ही भारतीय संरक्षण दलांसाठी स्पर्धा त्मक प्रवेश परीक्षा पास करण्यास इच्छुक असाल, तर वैमानिक होण्यासाठी हवाई दलाचा मार्ग स्वीकारणे तुमच्यासाठी योग्य पर्याय आहे. 

प्रवेश प्रक्रिये तून निवडलेल्या उमेदवारांना खडकवासला येथील राष्ट्रीय संरक्षण अकॅडेमी (National Defence Academy, Khadakwasla) येथे 3 वर्षां चे प्रशिक्षण दिले जाते. 

बारावी नंतर पायलट कसे बनावे? (How to become a Pilot after 12th in Marathi):-

स्टेज 1: बॅचलर डिग्रीचा पाठपुरावा करा–

एअरलाइन पायलटला कोणत्याही विषयात बॅचलर पदवी आवश्यक असते, तर व्यावसायिक पायलटला (commercial pilot) सहसा हायस्कूल डिप्लोमा किंवा समकक्ष आवश्यक असतो. 

काही उड्डाण शाळा फेडरल एव्हिएशन एडमिनिस्ट्रेशन (Federal Aviation Administration- FAA) द्वारे मंजूर केलेल्या इच्छित विमान चालन किंवा एरोनॉटिक्स पदवी प्रदान करणाऱ्या 2-4 वर्षांच्या महाविद्यालये /विद्यापीठांचा भाग आहेत.

बारावी नंतर पायलट अभ्यासक्रम–

10+2 नंतर कमर्शियल पायलट ट्रेनिंग [CPL] प्रोग्राम निवडणे हा 12वी नंतर पायलट होण्याचा आणखी एक मार्ग आहे. या साठी, तुम्हाला संस्थेने ठरवून दिलेल्या प्रवेश परीक्षा, मुलाखत आणि वैद्यकीय चाचणी उत्तीर्ण करणे आवश्यक आहे. 

12वी नंतर पायलट ट्रेनिंग कोर्स ची फी 15 लाख ते 20 लाख रुपये पर्यंत असते. आणि जर तुम्ही परदेशात शिक्षण घेण्याची योजना आखत असाल तर ते देखील बदलू शकतात. 12वी नंतर पायलट प्रशिक्षण अभ्यासक्रमांसाठी येथे शीर्ष संस्था आहेत

• इंदिरा गांधी राष्ट्रीय उडान अकादमी
• बॉम्बे फ्लाइंग क्लब
• राजीव गांधी अकादमी ऑफ एव्हिएशन टेक्नॉलॉजी
• मध्य प्रदेश फ्लाइंग क्लब
• राष्ट्रीय उड्डाण प्रशिक्षण संस्था

एनडीए  (NDA) परीक्षे च्या माध्यमा तून–

भारतात, ज्यां ना 12वी नंतर पायलट व्हायचे आहे त्यांच्या साठी प्रतिष्ठित NDA परीक्षा ही एक सुवर्ण संधी आहे. 3 वर्षांचा कोर्स पूर्ण केल्या वर, तुम्हाला फ्लाइंग ट्रेनिंगला देखील हजेरी लावावी लागेल. त्या नंतर तुम्ही कायम स्वरूपी कमिशन ऑफिसर म्हणून काम कराल.

12वी नंतर पायलट कसे व्हावे यावरील इतर आवश्यक तपशील:

• DGCA चे वर्ग 2 मेडिकल क्लिअर करणे आवश्यक आहे
• विमानचालन संस्थेत सामील व्हा
• किमान 200 तास उड्डाण करा
• परीक्षा क्लिअर करा
• CPL प्रमाणपत्र मिळवा

स्टेज 2: उडण्याचा अनुभव घ्या

तुम्‍ही वैमानिक बनण्‍याची आकांक्षी असल्‍यास, परवाना मिळवण्‍यासाठी तुम्‍हाला ठराविक विमान प्रशिक्षण तास पूर्ण करणे आवश्‍यक आहे. प्रशिक्षणाचे तास इच्छित प्रकारच्या पायलट प्रोग्राम वर अवलंबून असतात. 

उदाहरणार्थ, व्यावसायिक पायलटच्या परवान्यासाठी, 250 तास उड्डाणाची आवश्यकता असते आणि एअरलाइन पायलट साठी 1,500 तास उड्डाण वेळ लागतो. 

औपचारिक प्रशिक्षण तुम्हाला मूलभूत शिक्षणा सह सुसज्ज करते, तथापि, सखोल ज्ञान आणि अनुभव मिळविण्या साठी, तुम्ही वैयक्तिक प्रशिक्षक नियुक्त करू शकता किंवा एक्सपोजर साठी सैन्यात सामील होऊ शकता.

स्टेज 3: पायलटचा परवाना मिळवा

पहिली पायरी म्हणजे फ्लाइट अनुभवाच्या आवश्यक तासांची संख्या पूर्ण करणे, त्या नंतर तुमच्या उड्डाण क्षमतेचे प्रदर्शन करणारे लेखी मूल्यांकन आणि शारीरिक चाचणी पास करणे. आत्मविश्वास आणि तयारी असणे ही मुख्य गोष्ट आहे.

प्रत्येक देशात नागरी विमान वाहतूक प्राधिकरणाने (CAA – Civil Aviation Authority) जारी केलेल्या प्रमुख पायलट परवान्यांची यादी खालील प्रमाणे आहे:

• खाजगी पायलट परवाना (PPL)
• कमर्शियल पायलट लायसन्स (CPL)
• विमान वाहतूक पायलट परवाना (ATP)
• मल्टी-क्रू पायलट लायसन्स (MPL)
• कमर्शियल मल्टी-इंजिन जमीन (CMEL)
• प्रमाणित फ्लाइट इंस्ट्रक्टर (CFL)